Bu Sayıda
Argun Akdoğan ve Faruk Ataay
MİTOLOJİDE DEVLET BİLGİSİ
VECİHİ TİMUROĞLU
TÜRKİYE'NİN ULUSAL EGEMENLİĞİNİ YİTİRME SÜRECİ
TEVFİK ÇAVDAR
OSMANLIDAN GÜNÜMÜZE YABANCILARA TAŞINMAZ SATIŞI
MUZAFFER İLHAN ERDOST
YÖNETİMDE ÖZERKLİK SORUNU
BİRGÜL AYMAN GÜLER
TÜRKİYE'DE YÖNETİŞİM VE SİVİL TOPLUM TARTIŞMALARI
FARUK ATAAY
ŞEBEKE KURAMLARINA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM
CENK AYGÜL
BOB JESSOP'DA YÖNETİŞİM KAVRAMI
ATİLLA GÜNEY
CEBELİ LÜBNAN VİLAYET NİZAMNAMESİ
CENK REYHAN
İçindekiler
Vecihi TİMUROĞLU
Mitolojide Devlet Bilgisi
Devletin doğuşu sınıflı toplumların ortaya çıkmasıyla koşuttur. Mitolojik düşüncede devleti kutsayan anlatılar, esas olarak, düzenin ve egemen sınıfların ayrıcalıklarının korunması gereğinden hareket eder. Yazıda, bu çerçevede, Sümer’deki ilk kent devletlerinden Hint ve Çin’e, oradan Eski Yunan, Roma ve Hristiyan Orta Çağına devletin sınıflı toplum yapısını koruma işlevi kazanma süreci ile devleti mitleştiren düşünce biçimleri arasındaki bağlantı incelenmektedir.
Tevfik ÇAVDAR
Türkiye’nin Ulusal Egemenliğini Yitirme Süreci
Bu yazıda, küreselleşme süreci tarihsel bir perspektifle ele alınarak emperyalizmin yeni bir aşaması olarak nitelenmekte ve Türkiye’nin bu süreçte ulusal egemenliğini yitirerek yeniden yarı sömürgeleşmeye başladığı vurgulanmakta, 1980’le başlayan süreçte ekonomik bağımsızlığın yitirilmesine yol açan adımlar incelenmektedir. Yazı, ekonomik bağımsızlığın yitirilmesinin, kamusal politikaların ve kurumların da emperyalist yönlendirme altında işlemesine yol açtığını belirtmekte, bunun büyük toplumsal yıkımlara yol açtığına dikkat çekmektedir.
Muzaffer İlhan ERDOST
Osmanlıdan Günümüze Yabancılara Taşınmaz Satışı
Tarihsel varlığı sona eren Osmanlı Devleti’ndeki taşınmaz satışı politikasının Cumhuriyet döneminde ve günümüzde uygulanan politikalarla karşılaştırmalı olarak incelenmesi, geleceğe dönük önemli çıkarımlar elde etmemize olanak vermektedir. Osmanlı uygulamasında kapitülasyon, bir başka deyişle yabancı devletlere ayrıcalık tanıma işlemi, yabancı devletlerden borçlanmayla birleştiğinde, hemen ardından yabancılara taşınmaz ve toprak satışı sorunu doğmuştur. Yabancılara taşınmaz satışını düzenleyen ilk tüzel metin 1868 tarihlidir. O dönemden bu yana Türkiye’de yabancılara taşınmaz satışı çeşitli yasalara konu olmuştur. Yazı, Osmanlı döneminde ve günümüzde bu yasal çerçeveyi, yasama çalışmalarını, politikanın uygulanmasını ve sonuçlarını irdelemektedir.
Birgül A. GÜLER
Yönetimde Özerklik Sorunu: Duyunu Umumiye-i Osmanlı Meclisi İdaresi Örneği
Yönetimde özerklik, neomodern yönetim okullarının başlıca savunusudur. 1980’den bu yana yürütülen devlet reformları da kamu örgütlenmesinde yerellik ile birlikte özerklik ilkesini yükseltmektedir. Günümüzün neomodern yaklaşımlarınca çok öne çıkarılmakla birlikte, yerellik gibi özerklik de ‘çok yeni’ bir kavram değildir. Hatta bunlar, 19. yüzyılda dünya çapında örnekler yaratmış ilkelerdir. Bu yazı, yönetimde özerklik ilkesinin oldukça ünlü uygulama örneklerinden biri olan Duyunu Umumiye İdaresi’ni incelemekte, bu tarihsel örneğin günümüzün özerklik kavramını anlamaya ne tür katkılarda bulunduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. İnceleme, yönetimde özerklik sorununun teknik bir sorun olmadığı, temelde ‘iktidarda değişme sorunu’ olduğu sonucuna varmaktadır.
Faruk ATAAY
Yönetişim ve Sivil Toplum Tartışmaları Üzerine
Bu makalede, Türkiye’de yönetişim modeli etrafında yürütülen demokrasi tartışmaları eleştirel bir yaklaşımla incelenmektedir. Makale, neo-liberalizm tarafından gündeme getirilen yönetişim modelinin çoğulcu ve katılımcı demokrasi ideali ile uyuşmadığı gerçeğine dikkat çekmektedir. Bu çerçevede, ilk olarak yönetişimin neo-liberalizmle organik olarak bağlı olduğu belirtilerek, yönetişimi çoğulcu ve katılımcı bir demokrasi modeli olarak ele alan yaklaşımlar eleştirilmektedir. İkinci olarak, yönetişim modelinin çoğulculuk iddiaları ele alınmakta, ve son olarak da, yönetişim modelinin, sivil toplum kuruluşlarını neo-liberalizmin düzenleyici organları olarak işlevlendirmeyi amaçladığı gösterilmeye çalışılmaktadır.
Cenk AYGÜL
Şebeke Kuramlarına Eleştirel Bir Yaklaşım
Bu yazıda şebeke kuramları eleştirel olarak incelenmektedir. Şebeke kuramlarının önümüzdeki dönemde Türkiye’de daha fazla yayılacağından hareketle, bu kuramların dayandığı temel düşünceler tartışılmakta ve şebekelerin pazar ve hiyerarşilere alternatif yeni bir toplumsal eşgüdüm getirdiği iddialarına dikkatli yaklaşmak gerektiği belirtilmektedir.
Atilla GÜNEY
Bob Jessop’ta Yönetişim Kavramı: Stratejik İlişkisel Devlet Yaklaşımından Yönetişime
Kapitalist devlet tartışması, Marksist kuramın en sorunlu alanlarından birisi olarak bilinir. Son yıllarda kapitalist üretim ilişkilerinde yaşanan değişimler ve bu değişimin gerek itici gücü gerekse değişimin sonucu olarak yeniden biçimlenen devlet ve bu yeniden biçimleniş etrafında yürütülen tartışmalar, Marksist kuramın bu alanının sorunlu halini ortadan kaldırmamakla birlikte, oldukça zengin tartışmalar doğurmuştur. Jessop bu zenginliğe katkı yapan isimlerden biri. Bu çalışmada, Jessop’un son dönem çalışmalarından hareketle, kapitalist devlete ilişkin geliştirdiği kuramsal bütünlüğün geçirdiği değişim, yönetişim kavramı bağlamında ele alınmaktadır. Bu yapılırken, Jessop’un kapitalist devleti açıklamada kullandığı düzenlemeci ve stratejik ilişkisel modelin, yönetişim şemsiye modeli altında bütünleştirildiği gösterilmektedir.
Cenk REYHAN
Tarihsel Belge: Cebel-i Lübnan Vilayet Nizamnamesi
“Doğunun icadı” Avrupa’ya modernliğin belirsiz dünyasında kendi kimliğini bulma yolunu sağladı. Aydınlanma döneminden kaynağını bulan bu fikirlerle, Hıristiyan-Beyaz-Batı, kendinden olmayan-öteki dünyayı, uygarlaştırmalı-insanileştirmeliydi. Doğu, Osmanlı örneğinde, yürütülen “liberal-modernist idarî reform paketleri” ile zaten buna hazır görünüyordu. İncelememizde, bu sürecin, Lübnan örneğinde, Osmanlı Orta Doğusunda uygulanma stratejisini oluşturan “Cebel-i Lübnan Vilâyet Nizamnamesi”ni yayımladık.
Künye
Yayın Kurulu
ÖRSAN AKBULUT
AKİF ARGUN AKDOĞAN
FARUK ATAAY
SONAY ÖZUĞURLU
KÜBRA ÇAMUR
TAYFUN ÇINAR
CENK REYHAN
Danışma Kurulu
YÜKSEL AKKAYA
ŞİNASİ AKSOY
ADALET ALADA
TEVFİK ÇAVDAR
OYA ÇİTÇİ
MUZAFFER İLHAN ERDOST
ÖZER ERGENÇ
GÜNGÖR EVREN
KURTHAN FİŞEK
CEVAT GERAY
ATİLLA GÖKTÜRK
ALPASLAN IŞIKLI
BİLSAY KURUÇ
TÜRKEL MİNİBAŞ
CEM SOMEL
MÜMTAZ SOYSAL
OKTAR TÜREL
İZZETTİN ÖNDER
GÜLSER KAYIR
TAYFUN ÖZKAYA
TÜLAY ÖZÜERMAN
BİRKAN UYSAL
Genel Yayın Yönetmeni
BİRGÜL AYMAN GÜLER
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
ZÜHAL DÖNMEZ
Yazı İşleri Müdürü
ASLI YILMAZ