Normkadro uygulaması öngören Bakanlar Kurulu kararı hukuka aykırıdır. Aşağıdaki dilekçe örneği, bu aykırılığı dava konusu yapmak için hazırlanmıştır....
DANIŞTAY İLGİLİ DAİRE BAŞKANLIĞINA
ANKARA
YÜRÜTMEYİ DURDURMA İSTEMLİDİR
DAVACI :
VEKİLLERİ:
DAVALI : T.C Başbakanlık- Ankara
KONUSU : Bakanlar Kurulunun 22 /04/2006 tarihli Resmi Gazete yayımlanan 29.11.2005 tarihinde kararlaştırılan 2006/9806 sayılı Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esasların içeriğini belirleyen Bakanlar Kurulu Kararının hukuka aykırı olması nedeni ile öncelikle YÜRÜRLÜĞÜNÜN DURDURULARAK yargılama sonunda iptaline karar verilmesi isteminden oluşmaktadır.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil … nedeniyle iş bu davayı açmakta hukuki menfaati bulunmaktadır. Ayrıca dava konusu idari işlemin yürürlükte kalması … gibi telafisi olanaksız sakıncalar taşıdığından yürütmeyi durdurma isteme zorunluluğumuz bulunmaktadır. Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararıyla idare, müvekkilin hak ve menfaatlerini hukuk ve yasaya aykırı hükümler getirerek ihlal etmiş, çalışanlarla ilgili yasa ve hukuka açıkça aykırı bazı düzenlemeler getirilmiştir. Şöyle ki;
1- DAVA KONUSU BAKANLAR KURULU KARARI İLE YAPILAN DÜZENLEME ANAYASAYA AYKIRIDIR:
Davalı idare, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararıyla Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esasları düzenlemiştir. Bu düzenleme Anayasamıza aykırıdır:
a) Anayasamızın 2.maddesine göre “ Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir.” Anayasamızın 8. maddesi ise yürütme görevini yerine getirenlerin bu görevlerini yaparken yetkilerini kanuna uygun olarak kullanacakları emretmektedir. Ayrıca Anayasamızın 128. maddesi ikinci fıkrası, “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir.” emredici hükmünü içermektedir. Bir hukuk devletinde idarenin hukuka aykırı idari işlem ve düzenleme yapamayacağı, yapılan bu türden idari işlemlerin yürürlükte kalamayacağı, kalmaması gerektiği açıktır.
b) Kadro, kamu hizmeti yapan kurumların örgütünü, kamu personelinin örgüt içindeki görevlerini, yetki ve sorumluluklarını, özlük haklarını gösteren ve düzenleyen hukuki bir kavramdır. Memur atandığı kadronun aylığını alır. Kadrolar memur güvenliğinin önemli bir unsurudur. Bu nedenle özlük haklarının Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlenmesi öncelikle Anayasaya aykırıdır.
Kamu hizmetini gören memur ve diğer kamu görevlilerinin hukuku 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile düzenlenmiştir. İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda çalışan memurlar hakkında da bu kanun uygulanacaktır. Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle görülür ve sayılan bu dört istihdam şekli dışında personel çalıştırılamaz.
Kanunun 33.maddesine göre de, İl özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birliklerin kadroları yetkili organlarınca hazırlanarak İçişleri Bakanlığının onayı ile tamamlanır ve kadroların kaldırılması veya bu kadrolarda yapılacak değişiklikler de aynı usule tabidir. Buna göre hazırlanan kadro cetvellerinde her kurum için gerekli kadroların sınıfı, derecesi, unvanı ve adedi gösterilir.
657 Sayılı Kanunun 33. ve 34.maddelerine göre Mahalli İdareler, memur kadroları ile ilgili ihdas tekliflerini İçişleri Bakanlığına gönderirler. İçişleri Bakanlığı uygun gördüğü kadro istekleri hakkında Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının görüşlerini alır. İçişleri Bakanlığı bu görüşler üzerine hazırlanan kadro tekliflerini Başbakanlığa sunar. Bakanlar Kurulu uygun kadroları ihdas eder.
Davalı idare bu hükümlere rağmen ancak yasa ile düzenlenmesi gerekli bir konuda yerel yönetimlerde görevli memur ve işçi kamu görevlilerinin kadro gibi en önemli özlük işlerini Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlemektedir. Bu konunun ancak yasa ile TBMM tarafından düzenlenebileceği göz önüne alınırsa davalı idarenin yetki gaspı yaptığı açıkça anlaşılabilecektir. Bu da idari işlemin hukuka aykırılığı ve iptal edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.
2- DAVA KONUSU İDARİ İŞLEM BELEDİYE YASASINA AYKIRIDIR:
a) Dava konusu Bakanlar Kurulu kararı ile getirilen Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esasların 17. maddesinde Hizmet Satınalma başlığı altında şöyle bir düzenleme yapılmıştır:
“Memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülmesi zorunlu olmayan hizmetlerin hizmet satınalma yoluyla karşılanması esastır.
Hizmetlerin yürütülmesinde; kaynakların etkili ve verimli kullanılması, hizmet kalitesi ve miktarından ödün verilmeden maliyetlerin düşürülmesi, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin azaltılması ile hizmetlerin vatandaş odaklı sunulması ilkelerine uyulur.”
Bu hüküm 5393 sayılı Belediye Yasasında Belediye yönetimlerine verilen takdir yetkisinin ötesine geçen yasanın verdiği tasarruf yetkisini ortadan kaldırmaya yönelik bir düzenlemedir ki, böyle bir düzenleme bu yönüyle hukuka ve yasaya aykırıdır. Zira Belediye Yasasının 14., 15., 18. ve 67. maddelerinde yer alan düzenlemelerde belediyeye ait görev ve hizmet ve imtiyazlarının belediyeler tarafından yapılacağı gibi üçüncü kişilere de gördürülebileceğini hükme bağlanmıştır. Yani seçimle işbaşına gelen yerel yöneticilerin kendilerinin, bağlı oldukları siyasi partilerin yönetim ve siyaset anlayışına bağlı olarak tasarrufta bulunmalarına yasa ile belli ölçüde olanak tanınmış iken yasanın altındaki bir hukuki düzenleme ile demokrasi anlayışına da aykırı bir tutum benimsenmiştir.
Ayrıca hizmet satın alma gibi bir zorunluluğa onay verilmesi halinde atıl kalan yerel yönetim personeli ve bu zorunluluğun yerel yönetimlere getirdiği ek maliyet ve külfetler de idari işlemlerde olması gereken unsurlardan kamu yararı amacına aykırılık oluşturacaktır.
b) 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK’nin, Mahalli idarelerin kadrolarını düzenleyen 5.maddesi, 07.12.2004 tarihinde yürürlükten kaldırılıncaya kadar uygulanmıştır. Maddeyi yürürlükten kaldıran 5272 sayılı Belediye Kanunu da, yerini alan 5393 sayılı Belediye Kanunu ile yürürlükten kalkmıştır. Bakanlar Kurulu Kararının dayanağını oluşturan işte bu 5393 Sayılı Belediye Kanununun 48 ve 49.maddesi, Norm kadro ve personel istihdamını düzenlemektedir. Belediye Yasasının 48. maddesi, “Belediye teşkilatı, norm kadroya uygun olarak yazı işleri, mali hizmetler, fen işleri ve zabıta birimlerinden oluşur.
Beldenin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak gerektiğinde sağlık, itfaiye, imar, insan kaynakları, hukuk işleri ve ihtiyaca göre diğer birimler oluşturulabilir. Bu birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi belediye meclisinin kararıyla olur.” hükmünü getirmekte Belediye Yasasının 49. maddesi ilk fıkrasında ise, “Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir.” denilmektedir.
Bu hükümlere göre önce Norm Kadro ilke ve standartları ortaya konacak, bu ilke ve standartlara göre norm kadrolar ihtiyaçlarına göre belediye meclisi kararlarıyla belirlenecektir. Oysa dava konusu işlem ile ve hazırlanan cetvellerle ilke ve standartlar değil bizzat her belediyenin kaç işçi, kaç memur çalıştıracağı kesin olarak belirlenmiş, belediye organlarına herhangi bir tasarruf hakkı bırakılmamış yasa ile belediye meclisine ait norm kadroları belirleme yetkisi ihlal edilmiştir. İptalini istediğimiz Bakanlar Kurulu Kararı ise Yasa ile düzenleme ilkesini aşarak, Belediye Yasalarına da aykırı düşen esaslar getirmektedir. Buna göre; Ek–3 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Unvanları Listeleri” ile kadro unvanlarının neler olduğu cetveller içerisinde yayınlanmıştır. Böylece belediyeler için norm kadro standart cetvelleri oluşturulmuştur.
• Memur kadro unvanları belirlenmiş olup, bu kadro unvanları dışında yeni unvan ihdas edilemeyecektir.
• Bir belediyenin kaç kişi çalıştıracağı Ekli cetvellerde belirlenmiştir. Norm kadro sayısı belirlendiğinden, halen bu sayının üstünde eleman çalıştıran belediyeler yeni memur alamayacaktır.
• Statü ve hizmet sınıfları itibarıyla belirlenen personel grupları arasında aktarma yapılamayacaktır.
• Kadroları değiştirilenlerin özlük hakları, değiştirilen yeni kadrolara atanma işlemleri tamamlanıncaya kadar eski kadro dereceleri esas alınarak ödenecek, yeni kadrolara atanma tarihi meclis karar tarihini takip eden aybaşını geçemeyecektir.
Ayrıca dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının 20.madde 2.bendiyle öyle bir düzenleme yapılmıştır ki belediye bağlı kuruluşlarında olabilecek ihtiyaçlar halinde dahi geçici işçi çalıştırmak olanaksız hale getirilmiştir. Bu da belediye organlarına yasa ile verilmiş yetkilerin Bakanlar Kurulu Kararıyla kaldırılması anlamına gelmektedir.
3- BAKANLAR KURULU KARARIYLA YASALARLA DAHİ DÜZENLENMEMİŞ VESAYET MÜESSESİ GETİRİLMİŞTİR:
Dava konusu idari işlem ile dayanak yapılan en başta Belediye Yasası olmak üzere yasaların ötesinde bir düzenleme yapılmış idari işlemin olması gereken kamu düzeni ve kamu yararı amacı ihlal edilmiştir. Bu düzenleme artık norm kadro belirleme, standart ve ilke saptamanın ötesine geçmiş, yerel yönetimlerin sımsıkı bir vesayet bağı ile merkezi idareye personel rejimi bakımından bağlanmasını sağlamaya yönelik bir tasarruf niteliğine bürünmüştür. Bakanlar kurulu kararıyla yani bir hükümet tasarrufuyla yasaların düzenlemelerinin ötesine geçmek yine bir yetki gaspı niteliğinde olup hukuka aykırılık oluşturacaktır.
4- DAVA KONUSU İDARİ İŞLEM KAMU MALİ YÖNETİMİ YASASINA DA AYKIRILIK OLUŞTURMAKTADIR:
Gerçekten de dava konusu idari işlem öylesine özensiz hazırlanmıştır ki 5018 sayılı yasa ve onu değiştiren 5436 sayılı yasa ile artık kaldırılmış bulunan APK Araştırma Planlama Koordinasyon personeli için kararname ekindeki Belediye bağlı kuruluşlarına ilişkin E cetvelinde bunlarla ilgili düzenleme yapılmış bulunmaktadır.
Ayrıca yine 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 ve 61.maddelerinde “Muhasebe Yetkilisi” ve 5393 sayılı yasanın 48.maddesi ile “Mali Hizmet Birimi” gibi kurum ve kadrolar getirilmişken dava konusu Bakanlar kurulu Kararı ile hala eski kadro ismi olan Hesap İşleri Müdürlüğü kadrosundan söz edilmektedir. İdari işlem bu haliyle de açıkça yasaya aykırılık taşıdığından bu yönüyle de iptal edilmelidir.
5- İDARİ İŞLEMDE GETİRİLEN DÜZENLEMELER KENDİ İÇİNDE TUTARSIZLIKLAR TAŞIMAKTADIR:
Dava konusu idari işlemin ekinde yer alan E grubu cetvelle II sayılı listede yer alan memur ve işçi kadroları bakımından belediye bağlı kuruluşlarından EGO (Ankara), ESHOT (İzmir) ile İETT (İstanbul) arasında anlaşılmaz sayı tutarsızlıkları vardır. Örneğin bu cetvellerde belirlenen sayılara göre EGO’da 264 işçi, 440 memur çalışması öngörülürken İETT’de bu sayı 4436 işçi, 1105 memur, ESHOT’da 198 işçi, 331 memur çalışması öngörülmüştür. Nüfus ve diğer faktörleri de dikkate alırsak üç büyük şehirde aynı amaçla kurulmuş ve benzer faaliyet gösteren bağlı kuruluşlar bakımından bu sayılar açıklanamayacak oransızlıklar ve tutarsızlıklar içermektedir. Bu husus Anayasanın eşitlik ilkesine aykırıdır zira vatandaşlar arasında kamu hizmetinin eşit biçimde dağıtılması esastır. Bu düzenleme ile eşitlik ilkesi ihlal edilmektedir. Öte yandan bu düzenleme ayrıca işlemin amaç unsuru olan kamu düzenine aykırılık da oluşturmaktadır. Bu iki neden de iptal gerekçelerimiz arasındadır.
Ayrıca ülkemizde iki önemli turizm ili olan Aydın ve Muğla arasında anlaşılmaz bir nedenle ayrım yapılmış, Muğla turizm bölgesi sayıldığı halde Aydın turizm bölgesi sayılmamıştır.
Dava konusu idari işlem ile getirilen düzenlemeler sonucu yapılacak kadro sınırlamaları sonucu kamu hizmetinin yerine getirilmesi konusunda aksamalar yaşanacak, kamu düzeni sarsılacaktır. Yerel yönetimler için bu düzenleme hazırlanırken ne memur, ne işçi kadroları için norm kadro çalışmalarının temelini oluşturan bir örgüt analizi, görev tanımı, iş analizi yapılmamış sayı belirlemekten öteye gidilmemiştir. Bu haliyle söz konusu düzenleme herhangi bir işe yaramayacak kamu yararı amacının gerçekleşmesi mümkün olamayacaktır.
6-Yukarıda sunduğumuz nedenlerle işbu davayı açarak davalı idarenin dava konusu yaptığımız Bakanlar Kurulu Kararının öncelikle yürürlüğünün durdurulması ve hukuka ve yasaya aykırı olması nedeni ile iptalini isteme zorunluluğumuz doğmuştur.
HUKUSAL NEDENLER: Anayasa, 5393, 5355 ve sayılı yasalar, 4857 ve 657 sayılı yasalar, 2577 ve 2575 sayılı yasalar ve ilgili mevzuat.
KANITLAR: Bakanlar Kurulu Kararı, ekindeki cetveller ve her türlü yasal kanıt.
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda sunduğumuz nedenlerle hukuka ve yasaya aykırı davalı Bakanlar Kurulu Kararının öncelikle yürürlüğünün durdurulması, yapılacak yargılama sonucunda 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 12., 14., 17., 20. ile Geçici 2 ve 3. maddeler ve bu maddeler dayanarak hazırlanan cetveller ve listelerin iptaline, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini vekil olarak saygı ile dileriz.
EKİ: 1-Bakanlar Kurulu Kararı Metni
